De wereld van de Gelderse kunstenaar, 6 - Heidi Linck
De wereld van de Gelderse kunstenaar, 6 - Heidi Linck
Een van de kunstenaars van de IJsselbiënnale 2021 is Heidi Linck. Haar werk is nu te zien in het landgoed Hof te Dieren. Ze liet het geïnteresseerden zien tijdens een ‘walkshop’. In Heidi’s werk vloeien beeldende kunst, landschap, ecologie en archeologie in elkaar over.
Ze voelt zich aangetrokken tot landschappen die in transitie zijn en waar verschillende tijdlagen zichtbaar en onzichtbaar door elkaar lopen. De onvertelde verhalen en de geschiedenis van de locatie wil zij zichtbaar en beleefbaar maken voor het publiek.
Verlaten plekken
Heidi gaf graag enige nadere toelichting. Heidi: “Het gaat met name om plekken, die eens gebouwd en gebruikt zijn door de mens en nu verlaten zijn. Ik onderzoek verlaten plekken in de stad en in het landschap op sporen van menselijke aanwezigheid en het door elkaar heen lopen van tijdlagen, verhalen, gebeurtenissen.”
Het zijn plekken die niet langer beheerd worden en waar de natuur en onbedoeld gebruik alle ruimte krijgen. “Er ontstaan dan omgevingen die verrassing, avontuur en poëzie inbrengen, en dat juist zonder ontworpen te zijn. Door in mijn onderzoek al mijn zintuigen in te zetten kom ik in contact met de Genius Loci, de geest van een plek, die niet alleen in de tastbare ruimte zit maar vooral ook in de ontastbare atmosfeer van een plek”.
De Genius Loci
Zij denkt dat de Genius Loci een soort aanwezigheid is die voor elke plek uniek is en onlosmakelijk verbonden is met de identiteit van de plek. “Daarbij realiseer ik me dat ik daar als kunstenaar een zintuig voor heb ontwikkeld, maar dat het dus zeker niet vanzelfsprekend is dat anderen zien en voelen wat ik zelf zie. Plus dat wat ik ervaar strikt persoonlijk is, en dat juist de ruimte om iets persoonlijks te ervaren zo waardevol is. Daarom schep ik ontmoetingen met plekken, waarbij het mij niet gaat om op het publiek mijn eigen ervaring van de plek over te brengen, maar om ze met mijn kunst zelf op een nieuwe en eigen manier de plek te ontmoeten.”
Het avontuur
Waarom is dit thema voor haar belangrijk? Heidi: “Ik constateer dat ons landschap en onze steden zodanig over-ontworpen zijn, dat er nauwelijks nog ruimte is voor het ongeplande, voor het avontuur en voor de betekenis van datgene dat geen economisch doel dient. Alles moet vrij van risico zijn, voorspelbaar en vooral veel financiële inkomsten per vierkante meters opleveren. Waarde en betekenis worden afgemeten aan economisch rendement.”
Dat wil ze doorbreken. “Ik beschouw onze ruimtelijke omgeving als een product van onze cultuur, als afspiegeling wie wij zijn en ik veronderstel dat we geneigd zijn om ons landschap in te richten zoals we ook ons leven proberen in te richten. Maar de meest waardevolle ervaringen in het leven en in het landschap zijn volgens mij de niet-geplande dingen. Met mijn werk wil ik ongeplande plekken laten ontstaan, laten voortbestaan en een alternatief laten zijn voor het geplande landschap er omheen.”
Sleutelwerk
Heeft ze een sleutelwerk, en zo ja, welk is dat? “In 2012 heb ik een kunstproject in een vervallen kassencomplex in Limburg gedaan, zonder fysiek ook maar iets te veranderen aan die plek. Het project heet To Have and to Hold en het maakte deel uit van Mapping the Landscape van Museum Van Bommel Van Dam. Hoewel dit een museumproject was, vond het eigenlijk ver daarbuiten plaats, in een kassencomplex, dat al zo lang verlaten was dat er binnen een spontaan landschap was gegroeid van prachtige bomen en struiken, tussen de stalen constructies door.”
Ze verbleef er, deed er onderzoek, verzamelde verhalen en gaf die ook terug aan de omwonenden. “Ik organiseerde voor het eerst in mijn praktijk een Walkshop. Ik stuitte op allerlei geheimen over de plek, iets wat me sindsdien bijna altijd wel gebeurt als ik ergens werk. Aan het einde van het project zei een van de omwonenden dat ik de plek, die tot dan toe als een rotte plek werd ervaren, voor hen had veranderd zonder hem aan te raken. Dat inzicht maakte dat ik daarna nooit meer vanzelfsprekend materiële of sculpturale werken ging bouwen. Als ik dat nu toch doe, is dat om de omgeving waar ik ze installeer te exposeren en niet om de objecten zelf te exposeren. Mijn materiële en immateriële werken bemiddelen in beide gevallen de ontmoeting tussen de ruimte en het publiek.”
Ruimte en landschap
Heidi Linck is kunstenaar 2006, toen ze afstudeerde ik aan ArtEZ Fine Art in Arnhem. “Meteen na mijn afstuderen kwam ik in het galeriecircuit terecht, waarin ik voornamelijk mijn tekeningen en foto’s van installaties exposeerde en verkocht. Maar mijn installaties kregen meer en meer hun plek in de openbare ruimte, waar ik ook mensen kan bereiken die niet zo snel naar het museum of de galerie gaan.”
Ook stelde ze vast dat je met kunst meer invloed kan hebben op hoe we met ruimte en landschap omgaan buiten de muren van het galeriecircuit. “Zonder de galeries de rug toe te keren is de openbare ruimte nu wel de belangrijkste context voor mijn werk. Maar het tekenen is nooit opgehouden en zo nu en dan exposeer ik ze wel.”
Zelf gaan verkennen
Tot slot: wat is haar filosofie? “Door al mijn zintuigen in te zetten ontmoet ik ook de Genius Loci van een plek. Die zit niet alleen in de tastbare ruimte maar vooral in de ontastbare atmosfeer van die plek. Ik wil het publiek niet zo zeer mijn eigen ervaring van die plek overbrengen, maar ze activeren om zelf op hun eigen manier de plek te verkennen en beleven.”
