Fort Everdingen werd tussen 1842 en 1849 aangelegd, midden op de dijk langs de Lek tussen Everdingen en Culemborg. Het fort maakte deel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en moest in samenwerking met Fort Honswijk de Lek, de Lekdijk en de omliggende gebieden beschermen.
Bouwgeschiedenis van Fort Everdingen
In 1842 werd begonnen met de aanleg van een fort op de dijk tussen Everdingen en Culemborg. Als eerste werd een aarden verdedigingswerk aangelegd. Vanaf 1845 volgde uitbreiding met een torenfort: een ronde, bomvrije toren met een doorsnede van 41 meter en gemetselde muren van anderhalf à twee meter dik. Het torenfort bij Everdingen beschikte over een kelderverdieping, een begane grond en een eerste etage. Op alle verdiepingen waren geweerschietgaten aangebracht. Daarnaast maakte men op de begane grond en op de verdieping ook ook openingen in de muur waardoor respectievelijk houwitsers en kanonnen de vijand onder schot konden houden. Op het dak kwam een extra aarden werk, van waaruit het gehele gebied bestreken kon worden. Om het geheel groef men een gracht.
Verbeteringen
In 1874 werd begonnen met de modernisering van Fort Everdingen. Vanwege ontwikkelingen in de oorlogsvoering was het nodig om alle forten grondig te verbeteren. Om de toren te beschermen, werd aan de noordoostzijde een contrescarpgalerij aangelegd. Daarin werden remises gebouwd. Met liften konden deze vanuit onderliggende magazijnen bevoorraad worden. Tevens werden een aantal schietgaten dicht gemetseld. In de fortwal werden vijf bomvrije gebouwen toegevoegd. Daarnaast werden de inundatiemiddelen verbeterd, door aan de oostzijde van het fort een nieuwe sluis aan te leggen, evenals een nieuw inundatiekanaal. In 1879 was de modernisering voltooid.
Fort Everdingen en de verdediging van Nederland
Zowel tijdens de mobilisatie van 1914-1918 als die van 1939-1940 waren er soldaten gelegerd op Fort Everdingen. Er zijn geen gevechten geleverd. Na de Tweede Wereldoorlog verloor het fort haar defensieve functie. Het is onder meer gebruikt door de Explosievenopruimingsdienst. Defensie heeft in februari 2007 besloten het fort per 2009 over te dragen aan het Ministerie van Landbouw.
Fort Everdingen nu
Op Fort Everdingen wonen verschillende soorten vleermuizen en vogels. Tevens staan er bijzondere planten, zoals de zwartsteel, een vrij zeldzame muurvaren. Het fort is daarom niet openbaar toegankelijk. De gemeente Vianen heeft een fors bedrag toegezegd voor restauratie van het fort, maar wanneer dat moet gebeuren, is nog onduidelijk.
