Fort Blauwkapel (Utrecht)

Horizontal tabs

Beschrijving

Fort Blauwkapel is een fort bij Utrecht, dat tussen 1818 en 1821 werd aangelegd als deel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het fort werd om een bestaand dorp heen gebouwd. Dat dorp droeg aanvankelijk de naam Voordorp, maar werd later omgedoopt in Blauwkapel, naar de blauwe muren van een kapel die hier stond. Het fort heeft een vierhoekige grondvorm met een bastion op elke hoek. Aan de stadskant bevindt zich een reduit (verdedigingswerk dat als laatste toevluchtsoord dient van de verdedigers). Functies van het fort waren het verdedigen van de spoorwegen naar Amersfoort en Hilversum, de inundatievoorzieningen, de Maartensdijkseweg, de Voordorpsedijk en andere wegen. Tevens was het hoofdsteunpunt van de verdediging tussen Biltstraat en de Gagel. Het Fort Blauwkapel werkte veel samen met de forten Ruigenhoek en Voordorp.

Bouwgeschiedenis

Tussen 1818 en 1821 werd rondom het bestaande gehucht Blauwkapel een fort aangelegd, bestaande uit aarden wallen en een gracht. Aan de noordzijde lagen twee ravelijnen in de gracht. De bewoners van het gehucht mochten er blijven wonen, omdat onteigening te duur zou zijn.

Rond 1850 werden enkele aanpassingen uitgevoerd: de aarden wallen werden verhoogd en verzwaard en op het reduit werd een bomvrij wachthuis gebouwd, dat plaats bood aan ca. 70 militairen,4450 kilogrambuskruit en tevens diende als opslagplaats voor munitie.

In de jaren 1860 en 1870 werden vlak langs het fort twee spoorwegen aangelegd. Rond 1880 werd het fort wederom aangepast en verbeterd. Er werden twee bomvrije kazernes, een aantal remises, schuilplaatsen en kleine munitiedepots aangelegd.

Nutteloos tijdens de wereldoorlogen 

Tijdens de mobilisatie van 1914-1918 waren circa 300 militairen op Fort Blauwkapel gelegerd. Het fort functioneerde als infanteriesteunpunt. In 1918 werden drie betonnen groepsschuilplaatsen gebouwd. Toen in 1921 de twee spoorlijnen bij het fort met elkaar verbonden werden, werden het zuidoostelijke bastion en het oostelijke ravelijn verwijderd.

Tijdens de mobilisatie van 19390-1940 werd het fort wederom bemand. Er werden loopgraven, groepsschuilplaatsen, tankversperringen en een tankgracht aangelegd. De enige overgebleven betonnen loopgraaf in de omgeving van Utrecht ligt hier. Na de inval van het Duitse leger trok het Nederlandse leger zich op 13 mei 1940 terug op de Waterlinie. Binnen een dag bereikten de invallers Fort Blauwkapel. Dankzij de snelle capitulatie van Nederland werden er geen grote gevechten bij het fort geleverd. Het noordwestelijk bastion en de aarden wallen werden kort na de Tweede Wereldoorlog verwijderd.

En nu? 

Fort Blauwkapel verloor zijn functie als vestingwerk in1960. Inhet fort werd het Bureau Voorbereiding Voorzieningen aan Kunstwerken gevestigd. In 1997 werd het fort overgedragen aan de gemeente Utrecht, die het tussen 2003 en 2008 herontwikkelde. Vanuit de gemeente Utrecht wordt de ontwikkeling van het fort gestimuleerd. Tussen 2003 en 2008 werden verschillende werkzaamheden uitgevoerd, waaronder het volledig uitgraven van de gracht. Het noordwestelijke deel van het fort heeft vooral een recreatieve functie met wandelpaden, picknickplaats en steiger langs het water. Het oostelijk deel is natuurgebied en is alleen met een gids toegankelijk.

Adres

Kapelweg
3566 MK Utrecht

Openingstijden

Het recreatieterrein, dat is afgesloten met klaphekken om de loslopende schapen binnen te houden, is elke dag open voor het publiek van 9.00-20.00 uur (van 1 november tot 1 april: van 9.00-17.00 uur).

Facilities

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0