Felix Meritis (Amsterdam)

Horizontal tabs

Beschrijving

Van Verlichte burgers tot communisten en van Napoleon tot Ramses Shaffy: Felix Meritis heeft in 225 jaar heel wat kleurrijke figuren aangetrokken. Maar ondanks de vele wisselingen van de wacht is het gebouw nog steeds een centrum voor kunst, cultuur en wetenschappen.

De crème-de-la-crème van de verlichte burgerij van Amsterdam besloot in 1777 het genootschap Felix Meritis opgericht. De naam is Latijn voor 'gelukkig door verdiensten' en het genootschap stelde zich dan ook als taak de wetenschap en de kunsten te bevorderen. Elf jaar later, op 31 oktober 1788, opende het gelijknamige gebouw zijn deuren aan de Keizersgracht, ontworpen door Jacob Otten Husly in neoclassicistische stijl. De grote half-zuilen en het tempeldak doen denken aan de klassieke oudheid. Samen met de allegorische afbeeldingen van de kunsten en wetenschap op de voorgevel maken ze het gebouw tot een echt monument van de Verlichting. Het genootschap had vijf afdelingen - beeldende kunsten en architectuur, muziek, handel, natuurwetenschap en letterkunde - en elk van deze afdelingen kreeg zijn eigen ruimte in het gebouw: zo kwamen er een laboratorium, een tekenzaal en een concertzaal voor het eerste Nederlandse symfonieorkest.

Feest en muziek

Felix Meritis was een plek voor serieuze debatten, kunstbeleving en wetenschappelijk onderzoek van allerhande soort. Toch was er ook plaats voor feest. Ter ere van het bezoek van Napoleon en zijn vrouw aan Amsterdam, werd op 22 oktober 1811 in de concertzaal een grandioos bal georganiseerd voor de keizer.

Uiteindelijk was het vooral de muziekafdeling die hoge ogen gooide. De ovale concertzaal was tot ver in de 19e eeuw de belangrijkste van Amsterdam terwijl het orkest bekend stond als het beste van Nederland. Vele bekende componisten en musici, zoals Johannes Brahms, het echtpaar Schumann en Camille Saint-Saëns, hebben er gespeeld.

Communisten en cabaret

In 1889 werd de vereniging ontbonden en trok de drukkerij Holdert & Co in het imposante gebouw. Het oude interieur werd gesloopt en een brand in 1932 richtte verdere schade aan. Na de Tweede Wereldoorlog was het de Amsterdamse afdeling van de Communistische Partij Nederland die het Felix Meritis-gebouw tot thuisbasis maakte en hier het dagblad de Waarheid begon te drukken. Het pand groeide uit tot een symbool van communistisch Nederland. Na de Sovjetinval in Hongarije op 4 november 1956 werd het gebouw inclusief personeel zelfs voor korte tijd belegerd tijdens de golf van anticommunistische rellen die door Nederland trok.

Bij vele anderen is het gebouw misschien vooral bekend als een populaire ontmoetingsplek voor kunstzinnige jongeren in de jaren '60. Het 'Shaffy Theater' dat zich in Felix Meritis vestigde gaf ruimte aan experimentele kunst. Grote namen zoals Ramses Shaffy, Liesbeth List en de Freek de Jonge traden hier geregeld op.

Sinds 1988 is het gebouw in handen van Stichting Felix Meritis en heeft het als Europees Centrum voor Kunst en Wetenschappen weer iets van zijn originele functie terug. Er worden regelmatig concerten en lezingen georganiseerd.

Adres

Keizersgracht 324
1016 EZ Amsterdam

Openingstijden

Bezoekmogenlijkheden van het interieur zijn afhankelijk van het programma. Voor meer informatie over het programma, zie de website.

Telefoonnummer

+31 (0)20 626 23 21 (kantoor) / +31 (0)20 623 13 11 (kassa)

Facilities

  •  
  •  
  •  

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0