Marie Louise van Oostenrijk

Marie Louise Leopoldina Francisca Theresia Josepha Lucia van Habsburg-Lotharingen, aartshertogin van Oostenrijk, was als tweede echtgenote van Napoleon Bonaparte keizerin der Fransen en later soeverein hertogin van Parma, Piacenza en Guastalla. Ook was ze de moeder van Napoleons zoon, Napoleon II.

Ze werd op 12 december 1791 geboren als dochter van Frans I van Oostenrijk en Maria Theresia van Bourbon-Sicilië. Ze kreeg een uitstekende opleiding en sprak verschillende talen, onder andere Frans, Engels, Italiaans en Latijn. Marie Louise's jeugd werd, ironisch, gekenmerkt door sterk anti-Franse sentimenten aan het Oostenrijkse hof, veroorzaakt door verschillende oorlogen met eerst de Franse revolutionaire regering en later Napoleon.

In 1809-1810 was Napoleon op zoek naar een nieuwe huwelijkspartner om zijn keizerrijk te stabiliseren. Hij scheidde van zijn eerste vrouw Josephine, omdat zij kinderloos was gebleven. Na teleurstellende onderhandelingen met het Russische hof en gesprekken met Oostenrijkse graaf Metternich kwam Marie Louise in beeld. Napoleon nam in januari 1807 contact op met de Oostenrijkse ambassadeur over het huwelijk: Marie Louise wist nog steeds van niets. De jonge aartshertogin ontmoette Napoleon op 27 maart 1810 voor het eerst, zes dagen later trouwde het stel nabij Parijs.

Erfopvolger

Het huwelijk zorgde voor een flinke verbetering van de relatie tussen Oostenrijk en Frankrijk. Marie Louise vond snel haar plaats aan het Franse hof en gedroeg zich als een gehoorzame echtgenote. Napoleon gaf om haar en zij, naar het schijnt, om hem. Anders dan Josephine had Marie Louise geen grote schulden en waren er geen geruchten over affaires. In maart 1811 werd eindelijk de langverwachte troonopvolger geboren: Napoleon II. Vlak voor de desastreuze veldtocht naar Rusland in 1812, vergezelde Marie Louise haar man naar Dresden. Van daaruit reisde ze alleen door naar Praag, om tijd door te brengen met haar Oostenrijkse familie. Gedurende Napoleons veldtochten en het kerende tij voor het Franse keizerrijk bleef ze steeds contact houden met haar man.

Toen Napoleons heerschappij ten einde liep en de geallieerde troepen (inclusief die van haar vader) Parijs naderden, weigerde Marie Louise de stad te verlaten en hoopte ze er op dat tenminste haar zoon op de troon van Frankrijk zou kunnen blijven zitten. Een dag voordat de geallieerde troepen Parijs binnenvielen vluchtte ze naar Bois, waar ze enkele dagen later vernam dat de Napoleontische lijn onttroond was door de Franse Senaat.

Verdrag van Fontainebleau

In het Verdrag van Fountainbleau werd bepaald dat Marie Louise haar eretitel zou behouden en hertogin van Parma, Piacenza en Guastalla zou worden. Ze bleef, op aandringen van haar adviseurs, weg bij Napoleon op Elba en tijdens zijn terugkeer naar Frankrijk, wat haar niet overal in dank werd afgenomen. Tijdens het Congres van Wenen werden de bevoegdheden van de voormalige keizerin verder ingeperkt. Haar zoon mocht Italië niet in en ze mocht het hertogdom niet doorgeven aan haar nakomelingen. Het laatste wat de Europese grootmachten wilden was een nieuwe Bonaparte-dynastie met een eigen territorium.

Tijdens de onderhandelingen van het congres werd Marie Lousie ver van Napoleon gehouden in het kuuroord Aix-les-Bains, vergezeld van de charmeur, generaal en staatsman Adam Albert von Neipperg. Von Neipperg wond haar om zijn vinger en binnen de kortste keren was Marie Louise halsoverkop verliefd. Het nieuws werd zowel in Frankrijk als in Oostenrijk niet bepaald goed ontvangen.

Naar Parma

Marie Lousie vertrok met Von Neipperg naar Parma, maar liet de dagelijkse regeringszaken graag over aan haar nieuwe geliefde. Het paar had drie kinderen. Na de dood van Napoleon in 1821 volgde op 8 augustus van dat jaar eindelijk het huwelijk. Acht jaar later stierf Von Neipperg aan hartproblemen, Marie Louise diep bedroefd achterlatend. In 1832 overleed ook haar enige kind met Napoleon. De jonge Napoleon II stierf aan het Oostenrijkse hof aan de gevolgen van tuberculose.

Naast sterfgevallen kreeg Marie Louise ook te doen met politieke problemen. In 1831 vonden in heel Italië opstanden plaats, geleid door de Carbonari, geheime genootschappen van revolutionairen die streden voor een verenigd Italië. Ook in Parma liepen de gemoederen hoog op. Marie Louise wist tussen 14 en 15 februari de stad te ontvluchten en een tijdelijke regering werd gevormd. Uiteindelijk konden troepen van haar vader Frans I de opstand neerslaan.

Marie Louise trouwde een derde maal in 1834, met Charles-René, graaf van Bombelles.

Op 9 december 1847 werd Marie Louise ziek, de volgende dagen ging haar toestand snel achteruit. Waarschijnlijk had de hertogin pleuritis opgelopen. Ze stierf op 17 december 1847. Haar lichaam werd bijgezet in de Kapuzinergruft in Wenen.