Astrid Roemer

Op donderdag 19 mei ontvangt Astrid Roemer in het Letterkundig Museum de P.C.Hooftprijs 2016. Zij ontvangt die prijs van 60.000 euro voor haar gehele oeuvre. Haar romans met name zijn literaire verbeeldingen van de geschiedenis van Suriname, aldus de jury.

Politiek engagement en literair experiment gaan in haar werk hand in hand. Ze vertelt niet alleen over Slavernij en Decembermoorden, maar over tal van aspecten van Suriname. Zoals het verlangen naar haar geboorteland en vooral over het mysterie van het vrouw-zijn. Ze gebruikt aparte metaforen. Zo schrijft ze:  “Je bent er intussen beslist achtergekomen dat het niet de wind is die brullend over het landschap trekt, maar dat het de bomen zijn die juichen, bijvoorbeeld.”

Nergens ergens

Geboren in 1947, vertrok ze in 1966 naar Nederland, maar was al gauw terug in Suriname om daar te gaan werken als onderwijzeres. Daar blijft ze bijna tien jaar als minnares van een getrouwde diplomaat. Ze schrijft over Nederland en het terugverlangen naar Suriname in Neem mij terug Suriname, verschenen in 1974. Later wordt dat herschreven in Nergens Ergens (1983).

 In het jaar waarin Suriname onafhankelijk wordt, gaat ze terug naar Nederland. Ze schrijft over een arme Surinaamse man die een lot heeft gekocht en verneemt dat hij in de prijzen is gevallen. Echter, hij heeft buiten de ratten gerekend die inmiddels zijn lot hebben opgeknaagd. Het verhaal is sfeervol verteld in Waarom zou je huilen, mijn lieve, lieve … (1976).

Het mysterie van de vrouw

Het jaar ervoor schrijft ze voor het eerst over haar hoofdthema: het mysterie van de vrouw in De wereld heeft zijn gezicht verloren. Het succes komt in 1982 als Over de gekte van een vrouw verschijnt. Het gaat als warme broodjes over de toonbank. Het is een ‘fragmentarische biografie’ met vele flash-backs en gedachtespinsels , met gebruik van verschillende typografieën. Hoofdpersoon Noenka probeert te strijden tegen de onderdrukking van de zwarte vrouw. Noenka heeft een problematische band met haar vader gehad. Hij vertelt haar verhalen over de magische kracht van de slang, die ongeluk brengt. Dat is de bron van Noenka’s angst voor slangen. Wel heeft zij een hechte, maar ook niet onproblematische band met haar moeder.

De roman staat vol van symboliek. Op de omslag is een zwarte vrouw te zien met een slang om haar nek en orchideeën. De slang symboliseert de seksualiteit van de man, waar Noenka een grote angst voor kent. De angst voor de slang heeft ze van haar vader. De orchidee staat voor de seksualiteit van de vrouw. Uiteindelijk wordt Noenka orchideeënkweker.

Roemers Drieling

Astrid Roemer heeft in deze periode twee lange lesbische relaties. Haar grootste project is de romantrilogie Gewaagd leven (1996), Lijken op Liefde (1997) en Was getekend (1999). In 2001 verschenen ze in een band als Roemers Drieling. In deze grote en complexe trilogie geeft Roemer verbeelding aan dromen en werkelijkheid van Surinamers in de laatste drie decennia van de vorige eeuw. Een centrale rol speelt wat de militaire dictatuur van Desi Bouterse  voor Suriname en de Surinamers heeft betekend.

Nadat ze nog even deel uitmaakt van de gemeenteraad van Den Haag voor GroenLinks in 1990 verdwijnt ze buiten beeld. Waar is Astrid? Ze blijkt in de steek gelaten door haar geliefde en kiest voor het isolement. Met een rugzak trekt ze rond en komt in Schotland terecht. Iedereen heeft het op haar gemunt denkt ze. Ze trekt van pension naar hotel naar pension. En die reis eindigt uiteindelijk in een klooster in Gent, in België.

Liefde in tijden van gebrek

Ze vertelt erover in het pas verschenen Liefde in tijden van gebrek. Het is het tweede deel van haar autobiografie, uitgegeven door uitgeverij Prometheus, die diverse boeken van de laureaat heeft herdrukt, onder andere ook Over de gekte van een vrouw.

Nog steeds hebben de mensen het op haar gemunt, is te lezen in Liefde in tijden van gebrek. Haar telefoon wordt afgeluisterd, haar boodschappen gestolen, haar laptop door onbekenden bekeken, de GGD en de psychiaters zitten achter haar aan.

Functie / titel:
auteur
Geboorte- en sterfdatum:
27 april 1947
Plaats geboorte:
Paramaribo
Sekse:
Vrouw
Woonplaatsen:
Paramaribo, Den Haag, Schotland, Gent
Persoonscategorie:

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0