Vier Stolpersteine gelegd voor de vroegere woning van het gezin Cohen in de Berberisstraat 20, Den Haag

Vier Stolpersteine gelegd voor de vroegere woning van het gezin Cohen in de Berberisstraat 20, Den Haag

Op donderdagmiddag 20 april om 15.00 uur, zijn er vier Stolpersteine gelegd voor de vroegere woning van het gezin Cohen in de Berberisstraat 20. Wij van Haagse Dingen wilden hierbij graag aanwezig zijn, om nog een keer aandacht te besteden aan het gezin Cohen.

De afgelopen maanden hebben we meerdere reportages gemaakt over dit trieste verhaal. Met dank aan Arthur Gelink en Miranda Vermeulen die dit project samen met de twee zusjes Marth Bakkum-Drubbel en Barbara Verdonck-Drubbel hebben bedacht. Marth en Barbara zaten als kind in de klas met Greetje en Jaap. Eduard Bekker zong het nummer Dos Kelbl die hij zelf begeleide met zijn harmonica.

Over het gezin

Het Haags-Joodse gezin Cohen verhuist medio 1937 van de Irisstraat 179 naar de Berberisstraat 20.  Isaäc Mozes Cohen werkt als kleermaker in de wijk. Hanna Cohen – Fresco werkt als boekhoudster. Gretha en Jacob gaan naar school in de Anemoonstraat. Isaäc vertrekt drie maanden eerder dan zijn gezin en wordt te werk gesteld in éen van de Joodse werkkampen in het oosten van Nederland.  Bij de abrupte sluiting van alle werkkampen in de nacht van 2 op 3 oktober 1942 worden de mannen op transport gezet naar Westerbork. Op hetzelfde moment worden hun vrouwen en kinderen uit hun huizen gehaald en onder het mom van gezinshereniging gedeporteerd naar Westerbork. Annie, Greetje en Jaap worden dat weekend gedeporteerd naar Westerbork. Zij verblijven in Barak 35: het Weeshuis waarin ook een ziekenzaal is. Het hele gezin staat op de deportatielijst van 5 oktober 1942 naar Auschwitz. Om onduidelijke reden gaan zij niet mee op dit transport. Annie ‘mag’ nog een voedselpakket vragen aan vrienden. Zij stuurt op 12 oktober 1942 een begeleidende briefkaart. Dit is het laatste levensteken van Isaäc, Annie, Greetje en Jaap.

Naar Auschwitz

Op 16 oktober 1942 is het gezin gedeporteerd naar Auschwitz. Volgens getuigen die zijn gesproken tijdens het onderzoek naar het overlijden van Isaäc is hij bij dit transport in Cosel uit de trein gehaald en op 22 oktober 1942 in kamp Bobrek, subkamp van Auschwitz-Monowitz geplaatst. Hij is tussen maart 1944 en de tweede helft van 1944 gedeporteerd naar Blechhammer. Op de dodenmars Blechhammer-Buchenwald-Gross Rosen tussen 21 januari 1945 en 7 februari 1945 is hij vermoord in de omgeving van Gross Rosen. Hij is dan 39 jaar. Annie (36), Greetje (11) en Jaap (7) worden direct na aankomst in Auschwitz doorgestuurd naar de gaskamer en op 19 oktober 1942 vermoord.

Stolpersteine (struikelstenen)

Stolpersteine is een project van de Duitse kunstenaar Gunther Demnig (1947, Berlijn). Zijn motto is ‘Een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is’. Sinds 1994 zijn er al meer dan 100.000 Stolpersteine gelegd op vele plekken in en buiten Europa. In Den Haag zijn er inmiddels 331 Stolpersteine geplaatst.

Stolpersteine liggen in het trottoir voor de huizen waar slachtoffers van het nationaal-socialisme woonden zoals Joden, Sinti en Roma, verzetsstrijders, politieke vervolgden, homoseksuelen, Jehova’s Getuigen en euthanasieslachtoffers. ‘Stolpersteine’ zijn struikelstenen. Stolpern is Duits voor struikelen. Je struikelt niet echt over de stenen maar de kunstenaar noemt ze zo omdat je over ze “struikelt met je hoofd en je hart”. Je moet buigen om de tekst te kunnen lezen. Je kunt er nauwelijks aan voorbijgaan zonder dat ze je opvallen en als je wilt zien wat er op staat moet je moeite doen, je hoofd buigen voor wat er in de tweede wereldoorlog is gebeurd. Struikelstenen zijn een tastbare herinnering aan de gruwelijkheden van de Tweede Wereldoorlog en het buigen en bukken is een inspanning ter nagedachtenis aan de mensen die met hun naam op de gedenkstenen staan.

Het zijn stenen van 10 bij 10 bij 10 centimeter, bedekt met een messing plaatje waar de naam van het slachtoffer in is gestanst, samen met de datum en plaats van de deportatie en de datum en plaats waarop het slachtoffer is vermoord. De stenen liggen vlak weggewerkt in het trottoir ter hoogte van het woonadres van de slachtoffers. De meeste Nederlandse oorlogsslachtoffers hebben geen graf maar op deze manier hebben ze wel een gedenksteen met hun naam. Zo blijven zij in herinnering bestaan en worden niet vergeten, zij hebben betaald voor onze vrijheid.

Door deze struikelstenen kunnen vragen van volgende generaties beeldend worden beantwoord en een wandeling door een doodgewone straat verandert opeens in een reis door de geschiedenis. Meer informatie over het project Stolpersteine kunt u vinden op www.stolpersteine.eu

https://haagsedingen.nl/

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0