Eerste verjaardag van Den Haag

Eerste verjaardag van Den Haag

Op 5 september 2022 heeft burgemeester van Zanen de tentoonstelling ‘Verjaardag van de stad’ geopend, bij De Galerij op station Spui in de tramtunnel.

Haags Verjaardagsfeest

Op 4 november 2021 is de door raadsleden Fatima Faid (HSP), Judith Klokkenburg (CU/SGP) en oud raadslid Peter Bos (HSP) ingediende motie: “Vier de verjaardag van de stad” aangenomen. Vanaf 2022 viert Den Haag jaarlijks zijn verjaardag.

Het Haags Gemeentearchief feliciteert de stad graag met een tentoonstelling in De Galerij, gevestigd op station Spui in de tramtunnel. De tentoonstelling neemt u mee door de geschiedenis van Den Haag: van spaarzaam bewoond gebied tot internationale stad van vrede en recht.

Eerste vermelding van Den Haag

Graaf Willem II vaardigde op 6 september 1242 een oorkonde uit in 'die Haga'. Het is de oudste geschreven vermelding van Den Haag. Voor Den Haag is de tekst van de akte van graaf Willem II verder eigenlijk minder belangrijk. De akte gaat over mensen die veenland kochten bij de Rotte. Zij hadden de verplichting sloten te graven in hetzelfde patroon als de andere landeigenaren. Het was een regeling over de ontwatering van het veen en de waterhuishouding. Het belangrijkste in die akte was natuurlijk die allereerste vermelding van Den Haag als Die Haga. 

Langzame groei van klein gebied tot stad

Den Haag dankt zijn ontstaan aan het Haagse Bos. Omdat de graaf hier graag jaagt bouwt hij zijn kasteel in de buurt. Pas in de 17e eeuw is het Haagse Bos begaanbaar wandelgebied. De zoon van Willem II, graaf Floris V bouwt verder aan het grafelijke kasteel en hij vormt zijn bezittingen eromheen om tot een dorp met een eigen bestuur; Haagambacht.

Lange tijd is Den Haag niks meer dan het hof en het dorp rondom de Grote Kerk. Onderaan het veen ligt het haven- en industriegebied. Het bescheiden stadje is omringd door bos, veen en poldergebied.

Betere werkgelegenheid en infrastructuur

Met de aanleg van de Trekvliet krijgt Den Haag een goede waterverbinding met het binnenland. Hiermee groeit de werkgelegenheid in de stad.

De Turfhaven wordt aangelegd voor het vervoer van brandstoffen. Hiermee groeit de stad steeds sneller, vooral rond het Spui. De aanleg van de Scheveningseweg – naar ontwerp van Constantijn Huygens - was een waar wereldwonder. Deze eerste geplaveide en kaarsrechte weg buiten de bebouwde kom in Nederland, ging dwars door het woeste duingebied en verbond het vissersdorp Scheveningen en de zee met Den Haag.

Koninklijke stad

Den Haag is sinds 1815 de residentie van koningen en koninginnen uit het huis Oranje-Nassau. Voor die tijd woonden graven en stadhouders op het Binnenhof of in één van de paleizen die zij bouwden of kochten. Zo is Paleis Noordeinde al sinds 1591 onlosmakelijk verbonden met de Oranjes, Paleis Huis ten Bosch werd in 1645 in opdracht van stadhouder Frederik Hendrik en zijn echtgenote Amalia van Solms gebouwd. In 1764 liet de gedeputeerde van Friesland een huis bouwen aan het Lange Voorhout dat in 1845 gekocht werd door koning Willem II die er een stadspaleis van maakte en in 1816 kocht koning Willem I het paleis Kneuterdijk dat een eeuw daarvoor gebouwd was naar ontwerp van de beroemde architect Daniël Marot.

Regeringsstad

Al in de middeleeuwen was Den Haag een belangrijk bestuurscentrum. Hier was het hof van de graaf van Holland, werd rechtgesproken en kwamen de afgevaardigden van Hollandse steden in vergadering bijeen. Ook na de Nederlandse Opstand en het uitroepen van de Republiek der Verenigde Nederlanden in 1581, bleef het Binnenhof het voornaamste politieke toneel. Hier woonden de stadhouders en het was de vergaderplaats van zowel de Staten van Holland als van de Staten-Generaal. Het Binnenhof was aantrekkelijk omdat het niet in een van de grote steden lag en er op min of meer neutraal terrein vergaderd kon worden.

Stad van vrede en recht

In 1899 zijn alle ogen vanuit de wereld op Den Haag gericht. 26 afgevaardigde landen vergaderen over de internationale spanningen. Besloten wordt onder andere dat er een Permanente Hof van Arbitrage en het Vredespaleis in Den Haag gevestigd worden. In 1913 opent Wilhelmina het paleis.

Het feit dat Den Haag zich al bijna een eeuw manifesteerde als internationale stad van vrede en recht was voor burgemeester Jozias Van Aartsen aanleiding om zich in 2012 namens het College van B en W te wenden tot de Hoge Raad van Adel met het verzoek de wapenspreuk ‘Vrede en Recht’ toe te voegen aan het gemeentewapen van Den Haag.
Bij Koninklijk Besluit van 9 mei 2012 is het Haagse stadswapen uitgebreid met een wapenspreuk: Vrede en Recht.

De Galerij op station Spui in de tramtunnel. De tentoonstelling is daar dagelijks te bekijken tot 17 oktober.

Afbeeldingen

1) Collectie Haags Gemeentearchief, J.E. la Fargue, 1770, 2) Collectie Haags Gemeentearchief, Jacob Saverij, 1587

https://haagsgemeentearchief.nl/

https://haagsedingen.nl/

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0