KAIS, het waargebeurde verhaal van een gewaagde redding, Nieuw Guinea, zomer 1944

Bijna drie jaar is Bas Kreuger, luchtvaart historicus en erfgoedspecialist, bezig geweest met onderzoek van het verhaal van de crash, overleven en redding van de bemanning van de bommenwerper van het 418e Squadron.

De rapporten, memoires en krantenberichten zijn spannend om te lezen: hinderlagen in de jungle, moedeloosheid in het moeras, muskieten, Japanse krijgsgevangenen die een Amerikaans vliegtuig proberen te veroveren, het zit er allemaal in.

Kleurrijke figuren

De hoofdpersonen zijn kleurrijke figuren: stamhoofd Tantaquidgeon, de kleine Nederlands- Indische Luitenant Louis Rapmund, de Australische legerkapitein ‘Mac’ Gillespie en zelfs een latere “Held van de republiek Indonesië”, Silas Papare.

Tocht naar de jungle

In 2019 is de auteur met vier andere Nederlanders de jungle ingetrokken, inde voetsporen van het reddingsteam, om te zien of ze het wrak van de bommenwerper terug konden vinden in het moeras. Een expeditie met opmerkelijk einde.

1944

Op 27 juli 1944 viel een Amerikaanse tweemotorige B-25 bommenwerper een Japans bevoorradingsschip aan in de Mac Cluer Gulf ten zuiden van de Vogelkop in Nederlands Nieuw Guinea. Het Japanse luchtafweergeschut raakte de B-25, gevlogen door 1e Luitenant Ira M. Barnett in de linkermotor. Barnett zou de thuisbasis niet meer kunnen bereiken.

Om de bemanning niet in handen van de vijand te laten vallen, moest hij het toestel op een veilige plek aan de grond zetten. Wat op het eerste gezicht een grasvlakte leek te zijn, bleek een enorm moerasgebied, zo groot als de Noordoostpolder.

Vast in het moeras

Na de geslaagde noodlanding zat de vierkoppige bemanning zo’n 350 kilometer achter vijandelijke linies vast in het moeras. Met eindeloze hoeveelheden muskieten en Japanse soldaten om zich heen, waarschijnlijk krokodillen en misschien wel koppen snellende Papoea’s.

Barnett gaf de leiding over aan zijn boordschutter, stamhoofd van de Mohegan Indianen, Harold Tantaquidgeon. Met zijn bushcraft was hij goed in staat de mannen te helpen overleven.

Reddingsteam

Op het eiland Biak, de dichtstbijzijnde geallieerde basis, kwam de Amerikaanse 5th Air Force in actie om een reddingsteam samen te stellen. Een Amerikaans, Australisch, Nederlands en Indonesisch team werd naar de monding van de KAIS rivier gevlogen en trok via die rivier de jungle in om de bemanning op te sporen en terug te brengen.

Het verslag van die redding, onder leiding van de Nederlandse 2e Luitenant Louis Rapmund, leest als een klassiek avonturenboek. Er is alleen geen woord van verzonnen, het heeft allemaal zo plaats gevonden.

Meer informatie over het verhaal is te vinden op Https://www.airwarnewguinea.com/book/  waar ook het boek te bestellen is.
Daarnaast is KAIS te koop via de webwinkel van het Boekengilde, https://www.boekengilde.nl/boekenshop/kais/

Bas Kreuger, bas@kreugerinkultuur.nl     

Afbeeldingen

1) Auteur en Max Ammer in het moeras - foto Fred Warmer, 2) B-25 aanval op Japanse schuiten - foto John F. Heyn Collection, 3) B-25 crew  - midden bij de palmboom - plus reddingsteam en roeiers - Gillespie en Rapmund geheel rechts - Paulus rechtsonder - foto via familie Rapmund, 4) B-25H zoals in moeras gecrasht - door Zigbiev Kolacha, 5) Crash site - foto door Sergeant Charlie Crow - foto via familie Wright, 6) Deel van het reddingsteam met de fotograaf Sgt Charlie Crow - foto via US National Archives, 7) Harold Tantaquidgeon en zijn zus Gladys - foto met dank aan de Mohegan Tribe, 8) Japanse krijgsgevangenen in Catalina bewaakt door Lt Harry Schulman - Hugh Pennington schoot Japanner dood in aanval op bemanning - foto via PBY-rescue, 9) Louis Rapmund op Biak najaar 1944 - foto via familie Rapmund, 10) Wapenonderhoud aan een B-25H - foto US Air Force Museum, 11) Met de boot op de Kais rivier januari 2019 - foto Fred Warmer, 12) Ochtend in de jungle - foto Fred Warmer, 13) Ontmoeting met Paulus - foto Fred Warmer, 14) Rob Hoogendoorn in the swamp - foto Fred Warmer 

Reageren