Romanovs in de ban van de ridders brengt revival van toernooien, hoofse liefde en middeleeuwse kunst naar Nederland / Hermitage Amsterdam

De Hermitage Amsterdam brengt deze zomer en herfst de tentoonstelling Romanovs in de ban van de ridders. Een verhaal van tsaren en ridders, aan de hand van ruim 250 objecten uit de Europese middeleeuwse kunstcollectie en het Arsenaal van de Hermitage St.-Petersburg.

Rond het begin van de negentiende eeuw ontstond in Europa een romantisch verlangen naar een voorbije tijd, de middeleeuwen. Het werd een ware revival op veel culturele terreinen, tot en met een verzamelwoede van Europese middeleeuwse kunst. Ook het Russische hof was in de ban.

Ridders en jonkvrouwen

Tsaar Alexander III wist een fameuze kunstverzameling vlak voor de veiling in Parijs op te kopen – tot woede van de Fransen. Tsaren Paul en Nicolaas I gaven ieder op eigen wijze invulling aan de bloeiende ridderromantiek, waarbij Nicolaas oude wapens en harnassen verzamelde. Zij legden de basis voor de middeleeuwse collectie en het Arsenaal in de Hermitage. Een verzameling topstukken die in de loop der tijd flink werd uitgebreid en inmiddels wereldberoemd is. Voor het eerst komen meerdere hoogtepunten uit de collecties naar Nederland. Ze vertellen over ridders en jonkvrouwen, hoofse liefde en toernooien en de bewondering hiervoor aan het Russische hof.

Roman de la Rose, Bazilevski-collectie en harnas keizer Karel V 

Een van de thema’s in de tentoonstelling is de hoofse liefde, de in de middeleeuwen veelbeschreven kuise hartstocht tussen man en vrouw, met een schitterend geïllumineerd exemplaar van Roman de la Rose als hoogtepunt. Het is een van de meest spraakmakende en populaire middeleeuwse literaire werken. Een erotisch geladen liefdesverhaal uit de dertiende eeuw met zowel kuise als expliciet seksuele kanten. 

Centraal in de tentoonstelling staat de kunstcollectie van de Parijse verzamelaar Aleksandr Bazilevski. Toen hij in 1884 besloot haar te verkopen, telde die ruim 750 objecten. Vlak voor de veiling werd de gehele collectie door tsaar Alexander III gekocht voor een recordbedrag. Uit deze collectie zijn topstukken te zien in de tentoonstelling, zoals een zeldzaam verguld reliekenkistje uit de streek rond Limoges uit circa 1200 met scènes van de Vlucht naar Egypte. En een aantal plaquettes uit een ivoren vierluik met andere scènes uit het Nieuwe Testament. 

De heilige Thekla 

Daarnaast is er een kostbare reliekbuste van de Heilige Thekla (circa 1325–50), een bruikleen van het Rijksmuseum Amsterdam.

In de tentoonstelling zijn zo’n twintig volledige harnassen te zien, die straks spectaculair worden geëxposeerd in een ware ridderwereld met als hoogtepunt een toernooi. Bijzonder zijn het harnas van keizer Karel V en een uniek zestiende-eeuws harnas dat speciaal voor Nicolaas I werd vermaakt. Ook bijzonder is een Duits, ongeveer vijftig kilo wegend, toernooiharnas uit circa 1500. 

De tentoonstelling is te zien vanaf dinsdag 26 mei tot en met zondag 8 november 2020. 

Afbeeldingen

1) Angelo Bronzino (1503–1572), kring van Portret van hertog Alessandro de’ Medici, 1510–37 Olieverf op paneel, 82 x 67 cm, 2) Toernooiharnas Duitsland, Augsburg, meester Anton Peffenhauser, ca. 1580–85 Staal, leer, 3) Horace Vernet (1789–1863) De carrousel van Tsarskoje Selo, 1843 Olieverf op doek, 340 х 248 cm, 4) Kroon West-Europa, 15de eeuw Messing, messing-zilverlegering, email, verguld, 48,5 х 14,3 cm, 5) Moskeelamp Syrië of Egypte, 14de eeuw Glas, emailbeschildering, 6) Madonna met kind Frankrijk, Limoges, midden 13de eeuw Koper, champlevé-email, glas, verguld, 7) Reliekenkistje met scènes van Christus’ Geboorte en de Vlucht naar Egypte Frankrijk, Limoges, 1200–10 Hout, messing, champlevé-email, verguld, 22,5 x 23,2 x 8,8 cm, 8) Flabellum, liturgische waaier Regio Rijn-Maas, eind 12de eeuw Koper, verguld, champlevé-email, zilver, filigrein, parelmoer, chalcedoon, smaragd, robijn, bergkristal, sardonyx, granaat-almandijn, jaspis, jade, turkoois, chrysopraas, amethist, kwarts, 9) Kistje voor relieken van Johannes de Doper Boven-Rijn, Basel, 1400–25 Zilver, verguld, 10) Haut-reliëf met Sint Joris die prinses Cleodolinda redt van de draak Zuid-Duitsland of Nederlanden, 1400–50 Ivoor, h 15,5, breedte onderaan 6 cm, 11) Hugo van der Goes (1435/40–1482) Drieluik De Aanbidding der Wijzen, ca. 1460–82 Olieverf op hout, 96 х 77, zijluiken 96 х 32 cm, 12) Manuscript van Roman de la Rose (Guillaume de Lorris, Jean de Meung, 13de eeuw). Frankrijk, kopiist onbekend, eind 15de eeuw Perkament, 178 bladen, 21,9 х 14,5 cm. Omslag 16de eeuw, zwart marokijnleer, geornamenteerd met goudpers    

https://hermitage.nl/nl/

Datum:
26 mei 2020 / 8 november 2020
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0