Opgedragen aan Anna Politkovskaja, schilderijen van Peter Koole in Nieuwspoort
In de centrale hal van Nieuwspoort hangen vier schilderijen van Peter Koole die zijn opgedragen aan Anna Politkovskaja. ‘Dedicated to Anna Politkovskaja’ is de titel van een serie schilderijen voor de Russische journaliste en de krant waarvoor zij schreef, Novaja Gazeta.
Anna Politkovskaja’s artikelen waren een aanklacht tegen de misdragingen tijdens de beide Tsjetsjeense oorlogen. Ze schreef over martelingen en verdwijningen, over de corruptie in het leger, de overheid en in de rechtspraak. Over het Comité van Soldatenmoeders, onrecht en straffeloosheid, over omkoping en afpersing in Poetins Rusland.
Oneerlijk proces
Zij was een van zijn felste critica. Die houding heeft een prijs en Anna Politkovskaja was niet naïef. “This is what I think about it: risk, by definition, is part and parcel of our profession. It is not part of a teacher’s profession, or a docter’s, or many others, but it is part of ours. This is why we are ready for it. I think that a journalist is ready for it, he should face it with open eyes and understand that something may happen. Not take fright, cry and so on …”
Op 7 oktober 2006, op de verjaardag van Vladimir Poetin, is Politkovskaja voor de ingang van haar appartement doodgeschoten. Voor de moord is een aantal mensen veroordeeld in een oneerlijk proces, de opdrachtgevers van de moord gaan nog steeds vrijuit. Inmiddels zijn zes journalisten van Novaja Gazeta vermoord.
Zwart vierkant
De schilderijen van Peter Koole willen een monument zijn voor Anna Politkovskaja, ze pogen haar niet te doen vergeten. ‘STEP ASIDE OU.. OU.. OUT OF THE LIGHT, LET THE LIE.. LIE.. LIGHTS FALL ON ANNA POLITKOVSKAYA’ is te lezen op een van de schilderijen. Het is geen vrijblijvend monument, het is pijnlijk en toont de straffeloosheid van de moord.
De moord wordt ook in een patroon geplaatst. Op een ander schilderij staat een hele lijst met namen van vermoorde en opgesloten Russen, een zwart vierkant betekent ‘monddood’. Voor weer een ander schilderij is de voorkant van de krant geschilderd met het portret van Politkovskaja. Er staat te lezen: “DOES IMPUNITY LEAD TO REPETITION; TO REPEATED IMPUNITY? WHAT ARE YOU CALLED? WHAT’S YOUR NAME?”
Nederlandse componenten
Die laatste twee vragen kunnen opgevat worden als een oproep tot betrokkenheid of als een oproep aan de ‘mastermind’ achter de moord om zich bekend te maken. De serie van Peter Koole kent ook meerdere Nederlandse componenten. Zo publiceerde Novaja Gazeta acht dagen na de crash van MH17 op haar voorpagina een foto van de rouwstoet met stoffelijke resten uit de Oekraïne. ‘Vergeef ons, Nederland’ staat er, met in het klein een Russische vertaling.
Deze verontschuldiging impliceert een schuldbekentenis wat de krant niet in dank is afgenomen. Er volgden zware bedreigingen. Op het schilderij ‘JOURNALISM’ is die voorpagina geschilderd, het wil de krant een podium bieden en de schuldvraag boven tafel houden.
