Joost Swarte overal

Joost Swarte viert dit jaar zijn vijftigjarig jubileum als illustrator, ontwerper en architect met een tentoonstelling in de Kunsthal Rotterdam. De tentoonstelling ‘Joost Swarte overal’ brengt met een dwarsdoorsnede van Swartes oeuvre een ode aan vijftig jaar tekenen, van zijn eerste strips, originele tekeningen, schetsen, ontwerpen en objecten tot recent werk. Ook is Swartes zoektocht naar de meest verrassende én iconische illustraties te zien aan de hand van niet eerder getoonde schetsen. De tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met gastcurator Gert Jan Pos.  

Joost Swarte overal

Begin jaren 70 start Swarte zijn carrière als underground striptekenaar voor ‘Modern Papier’ en ‘Tante Leny presenteert!’ Zijn debuut in Frankrijk in 1974 in het stripblad Charlie Mensuel betekent een doorbraak. Met zijn strips voor kinderen in de bladen Okki en Jippo krijgt hij meer bekendheid onder een breed publiek. Vanaf 1980 publiceert hij zijn strips in het grensverleggende Amerikaanse Raw Magazine. Hij werkt ook in opdracht van Belgische, Franse, Spaanse en Amerikaanse bladen waaronder het invloedrijke The New Yorker.

Joost Swarte beperkt zich niet enkel tot het stripgenre; hij illustreert ook romans van Nescio en ontwerpt onder meer postzegels, affiches en platenhoezen. Zijn werk is overal, soms fysiek als een gebouw, een bril, een postzegel, maar ook als illustratie in een tijdschrift of bewegwijzering op een muur. Iedereen kent het waarschijnlijk zonder het bewust te hebben gezien, want het werk van Joost Swarte heeft iets vanzelfsprekends, het is helder, leesbaar, licht ironisch en altijd herkenbaar.

Vijftig jaar werk

De tentoonstelling presenteert een selectie uit al het werk dat Joost Swarte afgelopen vijftig jaar heeft gemaakt: van zijn eerste strippagina's 'Het ware verhaal van Mr. P.' uit 1969 tot en met 'Het Leven op Orde' uit 2015. Van de wereldberoemde ‘De spiegel’ uit 1980 en de kinderpostzegels uit 1984 tot de gevierde covers voor The New Yorker. Zijn werk wordt in alle stadia van het maakproces getoond, van eerste schetsen tot en met voltooide boeken, omslagen en zeefdrukken.

Door Swartes gebruik van enkele steunkleuren en veel humor zijn de tekeningen helder en uitnodigend. Andere highlights zijn schetsen en ontwerpen voor 34 glas-in-loodramen bij een nieuwbouwproject in de Marnixstraat in Amsterdam (1999), en een ontwerp voor een raam (±100 m2) voor het Paleis van Justitie in Arnhem (2004). 

De Klare Lijn

Grafisch wordt Swarte vooral beïnvloed door klassieke meesters als Hergé, maar hij is ook een groot bewonderaar van striptekenaars als George McManus, Will Eisner, Winsor McCay en Albert Dubout. In het hart van de tentoonstelling zijn Swartes eigen inspiratiebronnen te vinden. Zo tekende hij portretten van Gerrit Rietveld, Groucho Marx, Jacques Tati en Daniil Charms. Joost Swarte is ook de bedenker van de term ‘Klare Lijn’.

Tijdens een Hergé-tentoonstelling in Rotterdam (1976) formuleert hij deze term voor de tekenstijl, waarbij ‘klare lijnen’ met eenzelfde wijdte en heldere kleuren zonder arcering de tekening een grote leesbaarheid geven. De stijl kent haar oorsprong in de Brusselse school van Hergé tijdens de jaren 1940, maar beleeft tijdens de jaren 1970 en 1980 een revival. Swarte is één van de belangrijkste vertegenwoordigers van de ‘Klare Lijn’ door zijn beredeneerde, technische en precieze stijl met veel aandacht voor heldere kleuren en elegantie. 

Over Joost Swarte

Joost Swarte (1947, Heemstede) studeert Industrieel Ontwerpen in Eindhoven en maakt in zijn studietijd, eind jaren 1960, illustraties voor lokale Eindhovense bladen. Hij laat voor het eerst van zich horen in de alternatieve stripbeweging van de jaren 70. Halverwege de jaren 80 verandert Swartes werkgebied van striptekenen naar het maken van illustraties, onder andere voor Humo, Vrij Nederland en The New Yorker.

Daarnaast ontwerpt hij affiches, logo’s, postzegels, meubels en gebouwen (Toneelschuur, Haarlem, 2003). Verder is Swarte mede-initiatiefnemer van tijdschriften als Modern Papier en Scratches, evenals van het grootste Europese tweejaarlijkse stripfestival ‘Stripdagen Haarlem’ en het Hergé Museum in het Belgische Louvain-la-Neuve. In 1998 wint Joost Swarte voor zijn bijdrage aan de strip in het algemeen en zijn gehele oeuvre de Stripschapprijs. In 2004 wordt hij door koningin Beatrix benoemd tot officier in de Orde van Oranje-Nassau, en in 2012 wint Swarte voor zijn gehele oeuvre de Marten Toonderprijs. 

Catalogus

Bij uitgeverij Scratch Books verschijnt ter gelegenheid van de tentoonstelling de bijzondere uitgave ‘Joost Swarte overal’: een groot formaat cahier met 32 prenten om in te lijsten. Prijs €24,90.

Afbeeldingen

1) affiche tentoonstelling, 2) Love Stories Omslag voor The New Yorker, 2014. Copyright ©Joost Swarte, 3) Rietveld Beugelstoel Gerrit Rietveld presenteert de constructie van zijn Beugelstoel aan zijn familieleden. Een prent ter gelegenheid van de lancering van de beugelstoel bij Cassina, Milaan 2018. Copyright ©Joost Swarte, 4) omslag The New Yorker  

https://www.kunsthal.nl/nl/#tijdlijn-2019-07

Datum:
14 september 2019 / 12 januari 2020
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0