Jaap Burger en Marjolein van Doorenmaalen reiken naar de hemel

Jaap Burger en Marjolein van Doorenmaalen exposeren voor de derde keer samen in de MLB Galerie. Burgers beelden reiken hoog, in de voorkamer bijna door het plafond heen, een plafondtegel is verwijderd. Op de geschilderde huisjes van Van Doorenmaalen wordt de hemel gereflecteerd, de lichtval doet zijn werk. Een andere manier waarop naar de hemel zijn aanwezigheid kenbaar maakt.

Van Jaap Burger herinner ik me de gezichtsdelen: monden, neuzen en vooral oren. In deze tentoonstelling staan zijn houten beelden centraal, zorgvuldig opgebouwd uit diverse onderdelen en grote hoogten bereikend. Het heeft wel wat weg van Afrikaanse primitieve kunst. Jaap, afgestudeerd in 1981 van de Rietveld Academie, blijkt al sinds 1985 houten beelden te maken.

Materiaal met een ziel

Hij maakt gebruik van hout dat hij onderweg vindt als hij van zijn woning in Amsterdam-Zuid naar zijn atelier in de Pijp gaat. Burger: “Het staat langs de kant van de weg als grof vuil: meubels, boekenplanken, tafelpoten. Het is materiaal waar een ziel in zit. Bij het maken van mijn beelden laat ik me leiden door de vorm die al in het hout zit.”

Hij heeft er op de Academie geen les in gehad. “Ik heb er wel naar gevraagd, maar kreeg te horen dat ik zo lekker bezig was met schilderen, dat dat beeldhouwen dat zou kunnen verstoren. Maar het altijd wel mijn interesse gehouden. Wat betreft de primitieve kunst: Ik ga graag naar het Tropenmuseum om die primitieve beelden te bekijken, maar wat ik maak komt toch uit een andere cultuur, is niet echt daarmee vergelijkbaar.”

Van een buurman kreeg hij tuinpaaltjes met een punt eraan. Daar is hij ook mee aan de slag gegaan. Vandaar die langgerekte dunne beeldfragmenten in de grote samengestelde werken in de voor- en achterkamer van de MLB Galerie. “Uit die beperkte vorm ontstonden primitieve beeldjes. Het was voor mij verrassend, ik vond het prettig dat dit gebeurde.” Gevraagd naar een beeldhouwer die hem inspireert noemt hij de Duitser Stephan Balkenhol. “Hij is een realist met surrealistische trekjes.”

 Het plafond heeft zijn beeld in de voorkamer in de weg gezeten. Hoe hoog zou het beeld idealiter moeten zijn? “Zo hoog mogelijk. Liefst het maximaal haalbare. Er is geen limiet wat mij betreft. Het moet wel stevig verankerd zijn.”

Werken met verf

Marjolein van Doorenmaalen kennen we van de huisjes zoals we die in de polder zien: tuinhuisjes, schuren, stallen, loodsen. Zij studeerde in 1988 af aan de Hogeschool van de Kunsten en is sinds 1990 werkzaam als beeldende kunstenaar. Ze heeft zelf een werkhuisje/atelier in de polder van Abcoude.

“Ik blijf trouw aan dit onderwerp omdat ik er zoveel kanten mee op kan” zegt ze. “In de éne serie schilderijen speelt de lichtval een belangrijke rol, in de andere de structuur en ritme van de bouwmaterialen.” In de achterste ruimte van de galerie hangen zes olieverven. De heldere kleuren en het experiment met de verf zijn opvallend. Zij wisselt voortdurend af in haar verfgebruik: van schraal (veel peut) naar vet (veel olie), van pasteus (verdikt) aanzetten naar wegschrapen en uitkrassen. Deze ruwe tegenstellingen brengt zij met grote verfijning. Ook in de dieptewerking van de voorstelling zit geen consequentie. Onderdelen als ramen en regenpijpen worden in het abstraherende spel meegenomen.

“Hoewel ik de meeste gebouwen in het echt gezien heb, gaat het mij om het werken met verf. Ik gebruik foto’s, die ik zelf gemaakt heb tijdens fietstochten en wandelingen. Snel terloops genomen vastleggingen van wat om één of andere reden op mijn netvlies viel. Mijn atelier ligt vol met dergelijke foto’s. Als ik ga schilderen gebruik ik ze voor de opzet. Dan laat ik het plaatje los en ga met een frisse blik uitdrukken wat mij tóen, tijdens dat moment van het fotograferen, getroffen heeft. Ik vertrouw dan op mijn geheugen. Het wordt een schilderij: een samenstelling van vlakken, kleuren, ritme en verfhuid.”

Kleine objecten

In de galerie hangen ook een tiental objecten van haar. In de vorige tentoonstelling was er ook al wat van te zien. Het zijn driedimensionale werkjes van hout, beschilderd en bewerkt met diverse materialen. “In mijn atelier heb ik een zgn. “schildershoek” (met mijn ezel en het daglicht van boven) en een “knutselhoek". In deze hoek liggen tafels vol met stukken hout, touw, stro, textiel en allerlei frutsels. Ik verzamel dit of ik vind het rond de boerderij. Mijn atelier ligt op een boerenerf waar ik letterlijk en figuurlijk veel inspiratie van buiten haal. Het maken (assembleren) van de objecten ervaar ik als spelen. Het zijn grappige vondsten, sommige dingen dienen zich vanzelf aan. Ik plak er iets aan of haal er iets vanaf. Een schilderij maken, dat gebeurt in lagen. Dan ben ik bedachtzamer, contemplatiever bezig denk ik. Maar de beide werkwijzen groeien steeds meer naar elkaar toe. In ieder geval beïnvloeden ze elkaar”.

Glaceertechniek

Op de expositie is echter ook een stijlbreuk te zien. In de entree-ruimte van de galerie hangen drie schilderijen met een geheel andere uitstraling. Monochrome doeken waarbij de voorstelling verstild uit de verf naar voren komt.

“Ik ben van de zomer met deze serie begonnen. Daarvan zijn deze drie voltooid. Er hangt ook een overgangswerk. Toen ik daar aan bezig was merkte ik dat ik meer zachtheid wilde uitdrukken. Het gras om de huizen moest wuiven, de vegetatie moest aaibaar zijn. Ik stapte over op een geheel nieuwe aanpak: de glaceertechniek. Daarbij wordt een schilderij in dunne transparante lagen opgebouwd. De onderste lagen schemeren door in de lagen daarboven.Ik had hier al weet van in het begin van mijn schildersloopbaan. Nu paste ik het heel radicaal toe: ik ging met zachte doekjes wrijven en met penselen aaiend over het verfoppervlak. Een uiterst zorgvuldige, nieuwe opbouw en alles in dezelfde toon”.

“In mijn vorige schilderijen werkte ik expressiever en impulsiever met heldere kleurcontrasten. In deze nieuwste stijl ben ik heel ingehouden bezig. Ik verwacht dat deze verschillende benaderingen ook naar elkaar toe zullen groeien. Want in mijn atelier hoef ik niet consequent te zijn. Ik kan en wil daar toegeven aan mijn impulsen. Verder is het een kwestie van onbevangen kijken en afstand nemen.”

De tentoonstelling ‘reikend naar de Hemel ’is nog tot en met 30 september in de MLB Galerie te zien.

http://www.mlbgalerie.nl/  https://www.facebook.com/search/top/?q=mlb%20galerie
http://www.kunstvandoorenmaalen.nl  http://www.kunstvanburger.nl http://beeldenvanburger.webklik.nl

Datum:
1 september 2017 / 30 september 2017
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0