‘Gerrit van der Veen. Kunstenaar in het verzet’ in Stadsarchief Amsterdam
De Persoonsbewijzencentrale en de aanslag op het Amsterdamse Bevolkingsregister in 1943 zijn onlosmakelijk verbonden met de naam van verzetsman Gerrit van der Veen (1902-1944). Gerrit van der Veen was voor de oorlog actief als beeldhouwer. In 1942 weigerde hij lid te worden van de door de Duitse bezetter ingestelde Kultuurkamer en daarna ontpopte hij zich al snel tot charismatisch leider van het verzet.
Zwervend langs Amsterdamse onderduikadressen zette Van der Veen de Persoonsbewijzencentrale op, een verzetsgroep die op grote schaal verschillende soorten identiteitsbewijzen, distributiestamkaarten, briefpapier van Duitse instanties en andere officiële documenten namaakte. Vervalsingen die vele onderduikers en verzetsstrijders tijdens de Tweede Wereldoorlog het leven hebben gered.
Bijzondere documenten en unieke beelden
In de Schatkamer is dankzij schenkingen uit de afgelopen jaren een presentatie te zien over Gerrit van der Veen: zijn familie, zijn kunstenaarsbestaan en zijn verzetsactiviteiten, met vele bijzondere persoonlijke documenten en unieke, pas ontdekte amateurfilmbeelden. Ook worden documenten uit de Persoonsbewijzencentrale tentoongesteld.
Gerrit van der Veen werd in 1944 opgepakt op zijn schuiladres en gefusilleerd in de duinen bij Overveen. Zijn naam leeft voort in de Amsterdamse Gerrit van der Veenstraat en in zijn inspirerende keuze voor actief verzet tegen onderdrukking en onrecht.
Schatkamerpresentatie, 28 februari – 24 mei 2020
Afbeeldingen
1) Gerrit van der Veen aan het werk, 2) De uitgebrande zolderverdieping van het gemeentelijk Bevolkingsregister, Plantage Kerklaan 36-38, na de brandaanslag in de avond van 27 maart 1943, 3) Originele (links) en vervalste stempels van de Ortskommandantur Ede, 1942
