De Rozenkruisers Revolutie. Vernieuwing en traditie | Embassy of the Free Mind, Amsterdam
De Rozenkruisers Revolutie. Vernieuwing en traditie | Embassy of the Free Mind, Amsterdam
Begin 17e eeuw verkeerde Europa in crisis; politieke en religieuze spanningen liepen op en zouden uiteindelijk leiden tot de Dertigjarige Oorlog. Het besef groeide dat er iets moest veranderen, niet alleen in de maatschappij, maar ook in de mens zelf.
In enkele jaren tijd, van 1614-1616, werden – anoniem – drie geschriften gepubliceerd, de Fama Fraternitatis, de Confessio Fraternitatis (De Roep en De Belijdenis van de Rozenkruisers Broederschap) en Die Chymische Hochzeit Christiani Rosenkreutz (De Alchemische Bruiloft van Christiaan Rozenkruis).
Algehele vernieuwing
Deze geschriften riepen op tot een algehele vernieuwing van religie, wetenschap en samenleving op basis van de ‘hermetische filosofie’ en de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Ze brachten de gemoederen van denkers en geleerden in heel Europa in grote beroering en inspireerden gedurende alle eeuwen daarna groepen van mensen hun ideeën te bestuderen.
‘Ik wou dat de wereld mijn school was, diverse landen mijn leraren, menselijke daden mijn boeken, gedachtenuitwisseling mijn alfabet, prinselijke hoven mijn klaslokalen en ik de proefsteen van alles. (…) Wij zijn zo verzot op boekenwijsheid en hebben geen oog voor de dingen zelf. We weten dat iets gebeurt, maar niet waarom.’ Daniel Mögling (1596-1635)
Christiaan Rozenkruis
De tentoonstelling De Rozenkruisers Revolutie. Traditie en vernieuwing neemt de bezoeker mee in het fenomeen van deze geheimzinnige broederschap rond de legendarische figuur van Christiaan Rozenkruis. Wie stonden er achter deze oproep? Wat wilden ze bewerkstelligen? Waarom moest dat anoniem? Waarom riep hun vreedzame boodschap niet alleen bijval op, maar ook verzet? En waarom is zij nog steeds actueel?
De eerste afbeelding komt oorspronkelijk uit het boek Studium universalis van Valentin Weigel (1533-1588) en is door de eeuwen heen veelvuldig gekopieerd en ingekleurd. Weigel was dorpspredikant, maar schreef heimelijk spirituele teksten die pas na zijn dood werden gepubliceerd. Hoewel de autoriteiten zijn geschriften verboden, reikte hun invloed ver. Weigel bekritiseerde de nadruk die de kerk legde op dogma’s in plaats van een innerlijke spirituele beleving. Ook controversieel was zijn bewering dat álle mensen, niet alleen christenen, kinderen van God waren, een idee dat Jacob Böhme ook aanhing. Gaandeweg vermengde het publiek Weigels gedachtegoed met dat van Böhme, maar toch zijn er verschillen.
De afbeelding leunt sterk op de filosofie van Böhme. De drie grote bollen verwijzen naar Böhmes concept van ‘drie principes’ in de kosmos - licht, duisternis en natuur. Ook de ‘boom van de ziel’ is afgebeeld, eveneens een idee van Böhme. Volgens dit idee kan onze ‘boom van de ziel’ alleen door goddelijke hulp (de hand die uit de hemel reikt) bloeien en goede ‘vruchten’ voortbrengen.
Over de catalogus
De catalogus schetst de geschiedenis van de rozenkruisers en hun gedachtegoed aan de hand van originele bronnen die in de tentoonstelling te zien zijn. Daarnaast geven vijf auteurs hun visie op de doorwerking van de idealen in de antroposofie, de theosofie, de vrijmetselarij en de rozenkruisersgenootschappen van deze tijd.
Redactie Drs. José Bouman, Dr. Cis van Heertum en Drs. Natalie Koch
Jaar van publicatie: 2022
Aantal pagina's: 173
Uitgever: In de Pelikaan
Afbeeldingen: 1) Geheime Figuren der Rosenkreuzer, handschrift, 1943, 2) tekening
