Bridget Riley leidt rond

Afgelopen vrijdag leidde Bridget Riley ons, een groepje journalisten, rond in haar tentoonstelling ‘Bridget Riley, The Curve Paintings, 1961-2014’  in het Gemeentemuseum. Bridget Riley is een Engelse schilderes die wordt gezien als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de op-art, de optische kunst. Ze is een grande dame van de Britse schilderkunst en ontving vele onderscheidingen en prijzen.

Your looking joins the colors” zei ze tegen ons toen we voor haar schilderijen met golvende lijnen in drie/ vier kleuren stonden te kijken. “And reinforces it.” We zagen golven en diepten in de golven. Toen conservator Hans Janssen van het Gemeentemuseum, die een bijzondere band heeft met Riley, opmerkte dat het een optisch effect was, zei ze: “It goes beyond the optical. It’s visual art.”

Kiss

De tentoonstelling ‘Bridget Riley, The Curve Paintings’ geeft een overzicht van vijftig jaar werkzaam schildersleven. Er zijn meer dan vijftig schilderijen en voorstudies te zien, en de gebogen lijn, the curve, keert steeds terug.  Wanneer ontstond die curve? Dat vertelde ze toen we voor het eerste schilderij, Kiss, stonden. Ze was wanhopig in die tijd, vertelde ze. “Ik was overal klaar mee.” Met woeste bewegingen maakte ze een zwart, vierkant schilderij. “Toen in de volgende dag wakker werd, keek ik naar dat schilderij en het zei me niets. Toen begon ik na te denken. Waarom zegt het me niets? Er zit geen weerstand, geen contrast en daarmee beweging in.” Ze ging verder met het werk, het moest anders. Ze tekende een rechte lijn iets onder het midden en ging vervolgens nadenken over een curve. “Ik sloeg een spijker in de vloer van mijn atelier en legde het werk plat op de vloer. Ik probeerde een aantal curves uit tot ik er een had die mij beviel. Het moest een ongelijke curve zijn, de ene kant moest lager zijn dan de andere. Het zwarte vierkant werd in tweeën gedeeld. Het bovenste ronde, maar niet bolronde zwart raakte bijna het onderste, rechthoekige zwart, maar niet helemaal, alhoewel ….  In de fantasie is alles mogelijk, in ieder geval in Bridgets fantasie, want ze gaf het werk de titel Kiss. “The eye is making the painting.”

Menselijk lichaam

Het gebeurde allemaal in 1961. Het was haar eerste abstracte schilderij en het werd het uitgangspunt van een hele serie nieuwe werken, te beginnen met een aantal zwart-wit contrast schilderijen. Via de impressionisten kwam de kleur erin, en kwam er een reeks golvende kleurschilderijen. Achteraf legde ze een link met het menselijke lichaam, de manier waarop het menselijk lichaam beweegt is een verticale lijn waaromheen zich een curve beweegt. Het verbaast niet dat er ook iets van dans in zit.  Riley in een gesprek met Paul Moorhouse in de catalogus: “Ik zie de curves eigenlijk als vormen die opzwepende ritmes voortbrengen, ongeveer zoals dansers dat doen. Dans houdt me erg bezig.”

Een flinke periode evenwel, bijna 17 jaar, van 1980 tot 1997, verliet ze de curves. Ze ging strepen schilderen. Maar dan komen ze terug, de golvende lijnen, in Lagoon 2, in 1997. “Ik was heel blij, omdat ik ze zo lang had gemist!” Ze had vele kleuren toegevoegd aan de oorspronkelijke kleine groep kleuren, ze gebruikte verticale, horizontale en diagonale lijnen en curven door elkaar. In het zelfde gesprek “Ik probeerde enorm veel dingen uit, maar kon mijn weg niet vinden. Uiteindelijk probeerde ik dingen kruiselings over elkaar te leggen en vergrootte ik het beeldvlak, waardoor er enkele vlakken en een grotere groep diagonalen ontstonden. Ik voelde dat ik op dreef was – en dat was zo!”

Rajasthan

Ook Franse schilders als Cézanne en Matisse laten hun invloed gelden, te zien in het werk van 1999 Rêve (droom). Als we voor het groen-blauw, donker- en lichtgele werk staan zegt ze “David Sylvester, een Engelse criticus kwam kijken. ‘Het is Matisse’ zei hij, en meteen daarna ’Het is niet Matisse, maar zonder Matisse zou het niet gemaakt kunnen zijn.’ Door die reactie voelde ik me erg aangemoedigd.”

Ze kreeg er zo veel vertrouwen van dat ze het durfde het doek te verruilen door een complete wand en daar Rajasthan (2012) op schilderde. Het is nu door haar helpers op de muur van het Gemeentemuseum aangebracht.

Riley: “There are reds, greens, oranges and greys. The movement sweeps across. The white wall plays an active part. I like especially the greys and the greens. They keep the work together.”

Afbeeldingen: 1) Kiss, 2) Streak 2, 3) Current, 4) Blue la reserve, 5) Lagoon two, 6) Reve, 7) Rajasthan, 8) portrait Bridget Riley with Rajasthan, 9) trail, 10) Two Reds with Violet

http://www.gemeentemuseum.nl/tentoonstellingen/bridget-riley

https://bit.ly/2a03gap 

Datum:
25 juni 2016 / 23 oktober 2016
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1