Ata Kandó – Hongaarse Vluchtelingen en Slaaf of Dood
Het Cobra Museum toont in het verlengde van het Kati Horna overzicht werk van Ata Kandó. Net zoals Kati Horna was Ata Kandó een geëngageerde documentaire fotograaf, Hongaars van origine en opgeleid door József Pécsi.
Volgens Kandó beschikt een goede foto over zowel een artistiek als een sociaal aspect en zijn de beste fotografen in staat om die twee kwaliteiten optimaal samen te brengen. Haar werk wordt enerzijds gekenmerkt door het weergeven van het persoonlijke, het intieme leven van haar kinderen en dieren. Anderzijds profileert ze zichzelf als een geëngageerde fotograaf. Met haar sociaal bewogen beeldverhalen, bijvoorbeeld van de Hongaarse vluchtelingen en bewoners van het Amazonewoud, past Kandó in de humanistische documentaire traditie van de jaren vijftig. Beiden series zijn te zien in het Cobra Museum voor Moderne Kunst vanaf 3 maart.
Robert Capa
De van oorsprong Hongaarse Ata Kandó voltooit in de jaren dertig een opleiding fotografie in Boedapest bij de toen bekende fotograaf József Pécsi (1889-1956), die onder meer ook Eva Besnyö en Kati Horna opleidde. Hierna probeert ze samen met Gyula Kandó, haar eerste man een bestaan als fotograaf op te bouwen in Parijs. Vrouwelijke fotografen zijn in die tijd amper geaccepteerd. Ze krijgt geen werkvergunning en werkt illegaal. Oorlogsfotograaf Robert Capa, een vriend van Kandó, vindt werk voor haar bij het mede door hem opgerichte Magnum. In de donkere kamer van dit fotoagentschap ontmoet ze in 1950 de Nederlandse fotograaf Ed van der Elsken, met wie ze in 1954 trouwt. In Parijs maken ze kennis met de wereld van de Cobra-beweging en de Vijftigers, maar ook andere kunstenaars wisten de weg naar hun appartement te vinden.
Eva Besnyö
In de jaren zestig en zeventig geeft Kandó vooral les in fotografie op de kunstacademie. Na haar vroege pensionering emigreert de fotograaf naar de Verenigde Staten. Hierdoor verdwijnt haar werk naar de achtergrond. In Nederland heeft Kandó niet dezelfde bekendheid genoten als haar landgenote en vriendin Eva Besnyö, waarvan in deze tentoonstelling eveneens werk getoond wordt.
Afbeeldingen: 2) foto © Peter Tijhuis, 3) Yecuana Indiaan, Santa Maria De Erevato, Venezuela 1962
